Ambiance op tramlijn 15

Besparen. Het is een noodzaak in deze periode van crisis. Maar naast het feit dat besparen op het openbaar vervoer eigenlijk niet echt meer van deze tijd is - we zouden het moeten omarmen als een belangrijk middel om minder auto's op de weg te krijgen - is het schrappen van de buslijnen die van Lier, Duffel, Heist-op-den-Berg enzovoort naar de F.D. Rooseveltplaats rijden, mogelijk niet 's werelds beste idee.

Het is vijf uur en ik sta op de Meir. Ik heb net gedaan met werken en dat mijn kantoor zich vlakbij de metrohalte 'Meir' bevindt, heb ik altijd al toegejuicht. Ideaal! Nochtans begeef ik me snel richting Groenplaats, wacht enkele minuten aan het stoplicht van de Huidevettersstraat, haast me door de Schoenmarkt en duik de metro in aan de KDG Hogeschool.

Ik maak een grote pas over een dronkelap en wring me voorzichtig door de massa wachtenden. Mooi zo. De grootste drukte heb ik achter mij of staat te wachten aan de volgende haltes. Ik heb mogelijk nog een zitplaats. Hoewel de rode lampjes op het elektronische informatiebord van tram 15 niet branden, weet ik ondertussen dat die al maanden defect zijn en dat er gauw wel een tram zal komen.

En inderdaad. Daar is de tram. Nog maar half gevuld. Fantastisch. Ik vind een plaats, ga zitten en begin te lezen. Voor zover dat mogelijk is, want slecht gezinde mensen beginnen geheel terecht over de wijziging van de tram- en buslijnen te klagen. In het beste geval. Want vaker werken ze elkaar gewoon op de zenuwen.

Halte Meir.

Een horde 9-to-5'ers bestormt de tram. Nog voor de passagiers die op de Meir moeten zijn, kunnen uitstappen. Die reageren hoogst geïrriteerd dat je eerst moet wachten tot iedereen uit de tram is, voor je instapt, waarop ze de huid worden vol gescholden. Biep biep biep biep. De nieuwelingen zuchten dat iedereen goed moet doorschuiven, terwijl ze hun tegenliggers ruw verder in het sardineblikje drukken. Een jonge vrouw staat op om op tijd aan de Opera af te stappen. Maar dat was buiten enkele werknemers van De Lijn gerekend, die driftig op het perron paraderen. Biep biep biep biep. Het gaat niet vooruit. De buschauffeur heeft al nors laten weten dat hij alle tijd van de wereld heeft en dat hij niet verder kan rijden als de deuren niet dicht kunnen. Een andere De Lijn-medewerker klopt agressief op het raam en brult dat iedereen moet doorschuiven, ook de dame die was rechtgestaan. Madam, schuift nu is door! - Ja maar ik moet er volgende halte af. - Dan nog kunt u weer doorschuiven! Hoge hakken trappen op tenen. Ellebogen stoten in ribben. Keikoppen maken onzacht kennis met elkaar. De hele inhoud van het sardineblikje in kettingbotsing. Biep biep biep biep. Madam, ge kunt er niet meer bij. - Ik moet wel thuis geraken he. - Er komen nog trams. De vrouw kijkt ontmoedigd naar de grote rij wachtenden die er alweer staat... 

De tram zet zich in beweging.

"Volgende halte: Opera."

Twee luidruchtige jongeren botsen tegen een man op leeftijd. Deze kan zich nog maar net vasthouden. Jammer genoeg niet aan een paal, maar aan de jas van de vrouw ernaast, die haar boodschappen laat vallen. Ergernis en gemompel van beide kanten blijven gelukkig nog binnen de perken. De zaak escaleert niet. Dat gebeurt wel vijf meter verder, waar een gezette man zich omdraait en de klein gebouwde vrouw achter hem zijn rugzak in haar gezicht krijgt, waardoor haar bril net niet op de grond klettert. Alstublieft he, meneer. Past toch eens op! - Ik probeer niet anders, maar ge moet van mij niet het onmogelijke verwachten. Een zuigeling begint zijn of haar langgerekte klaagzang. Hier en daar proberen mensen zich naar de uitgangen te begeven. Want als de deuren opengaan, moeten ze daar al klaar staan, om de mensen die dáár willen opstappen, voor te zijn.

Halte Opera.

Meneer, alstublieft, kunt u er echt niet even uitgaan, zodat wij tenminste kunnen uitstappen? – Ja zeg, weet u nog iets? Dan geraak ik er niet meer bij. Ik ga wel aan de kant. – Meneer, u ziet toch dat dat niet gaat! Biep biep biep biep. Het meisje dat niet meer binnen geraakt, geeft de vinger aan de chauffeur, terwijl de deuren zich sluiten. De tram rijdt verder maar stopt na vier meter, waarna de chauffeur de deur weer opent – niet om het meisje binnen te laten, maar om haar eens goed ‘haar vet’ geven. Wat deed u daar naar mij? – Dat was omdat u mij niet in de tram liet. – Amai, ook heel vriendelijk van u. Ik wil dat u nu de tram verlaat. Ik rijd niet verder tot u de tram verlaat. – Doe maar, ik blijf hier. – Mevrouw, verlaat nu de tram. Alleen dan rijd ik door. Al sleep ik u naar buiten. De andere passagiers leggen de wapens neer en vergeten hun eerdere geschillen. Er wordt gediscussieerd over wie er gelijk heeft. Het meisje is absoluut onbeschoft, maar de chauffeur moet zijn misplaatste gekrenkte trots opzij zetten en zijn plicht vervullen naar de andere passagiers toe. Hoewel chauffeurs zoiets dan weer wellicht meerdere keren per dag meemaken en dit op den duur erg frustrerend moet zijn. Iedereen heeft er wel een mening over. Na enkele minuten slaakt de ongewenste bezoeker een kwade kreet, roept nog “Racist!” naar de tramchauffeur en loopt de tram uit. Biep biep biep biep. De chauffeur rijdt verder.

Het is opmerkelijk stil in de tram. Behalve misschien de veel te luide R’n’B die vanuit de oortjes van mijn buurvrouw door de tram galmt. En het gekrijs van de baby natuurlijk.

Tientallen minuten later rijdt tram 15 langs de Sint-Willibrorduskerk. Het valt me op dat mijn tramrit ook een pak langer is geworden dan vroeger. Het duurt nu wel érg lang voor ik mijn halte bereik. En bij elke halte begint er een nieuwe episode van minutenlang wachten tot de deuren niet meer van biep biep biep biep doen en we kunnen verder rijden. Het is pas vanaf halte Plantijn dat de ongelooflijke drukte en unanieme ergernis fel verminderen.

Met een zucht kijk ik wat door het raam. Hoogstaande literatuur met Snoop Dogg op de achtergrond, ik had het al veel eerder moeten opgeven. Mijn ogen aanschouwen de kilometerslange files op de ring en ik heb op slag medelijden met al die chauffeurs die voor de zoveelste werkdag op rij zichzelf vervloeken dat ze wéér maar eens, tegen beter weten in, de autosnelweg hebben genomen, net zoals veel mensen de situatie van tram 15 nu al meer dan beu zijn. Net op dat moment wanneer mensen naar huis kunnen, weg van de stress op hun werk, moeten ze niet nog eens een even veeleisende beproeving doorstaan en elkaar in de haren vliegen voor niets... Nu tram 15 is doorgetrokken tot Boechout en er geen bussen meer zijn om de gevolgen daarvan te ondersteunen (tenzij voor wie naar Berchem Station moet), zitten tram 15 en tram 7 telkens bomvol, zowel in de periode van 8 tot 9 als zo rond 17 tot… wie zal het zeggen? Als de trams minder druk zijn tegen halfzeven, mogen we al van geluk spreken.

Als we allemaal even verdraagzame wezens waren die zich nooit terecht of onterecht druk maakten, was dit mogelijk niet zo’n probleem. Maar dat is jammer genoeg niet het geval. We kunnen er het beste van maken en we zullen de beslissingen van De Lijn gewoon moeten aanvaarden, maar een erg verstandige keuze was het absoluut niet. Als we de snelwegen willen ontlasten, dan is het openbaar vervoer ideaal gezien nog steeds de oplossing bij uitstek. Jammer dat onze overheid dan net daar wil besparen…